«Κλέβω» από το abstract της εργασίας «Computer-aided manufacturing technologies for guided implant placement» των J. Neugebauer κ.σ. από το Παν/μιο της Κολωνίας, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Expert Rev Med Devices» πριν ένα χρόνο, γιατί πιστεύω ότι συνοψίζει αυτό που συμβαίνει σήμερα στον τομέα της υπολογιστικής οδοντικής εμφυτευματολογίας. «Η εμφυτευματική θεραπεία...
ολοένα και περισσότερο επικεντρώνεται στη μείωση του συνολικού χρόνου θεραπείας και της μετεγχειρητικής νοσηρότητας. Η βελτίωση της τρισδιάστατης οδοντιατρικής απεικόνισης με την cone beam υπολογιστική τομογραφία (CBCT) επιτρέπει τον λεπτομερή προεγχειρητικό σχεδιασμό για την τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων, λαμβάνοντας υπ’όψιν και την προσθετική αποκατάσταση. Η τοποθέτηση μπορεί να γίνεται χρησιμοποιώντας χειρουργικούς οδηγούς ή υπό τον έλεγχο συστημάτων εικονικής πλοήγησης. Οι χειρουργικοί οδηγοί χρησιμοποιούνται συχνότερα στα ιδιωτικά ιατρεία λόγω της πιο εύκολης διαθεσιμότητας τους. Η ακρίβεια των δύο αυτών τεχνικών είναι εξίσου κλινικά αποδεκτή για την τοποθέτηση εμφυτευμάτων σε κρίσιμες ανατομικές περιοχές. Όταν όμως χρησιμοποιούνται προκατασκευασμένες προσθετικές υπερκατασκευές αλλά και στην περίπτωση της ατραυματικής (χωρίς κρημό) τοποθέτησης, ακόμα χρειάζονται ειδικά abutments και προσαρμογές για να αντισταθμιστούν αποκλίσεις στην εφαρμογή της τάξης των 150 - 600 microm. Η πρόταση ότι με τη χρήση των χειρουργικών οδηγών διασφαλίζεται η ορθή τοποθέτηση εμφυτευμάτων από οδοντιάτρους με περιορισμένη χειρουργική εμπειρία δεν φαίνεται να βαίνει επιτυχής εφόσον ούτως ή άλλως ισχύει μια ειδική καμπύλη μάθησης και για την υπολογιστικά καθοδηγούμενη εμφυτευματολογία. Η σύγχρονη και μελλοντική ανάπτυξη θα συνεχίσει να μειώνει την κλασσική εργαστηριακή οδοντοτεχνική εργασία και θα ενσωματώνει από την αρχή της θεραπείας την κατασκευή προσθετικών υπερκατασκευών με τις μεθόδους του εικονικού σχεδιασμού».
Παραθέτω στο τέλος της ανάρτησης 24 επιστημονικές εργασίες που δημοσιεύθηκαν το 2010 και αφορούν κυρίως στο χειρουργικό σκέλος της υπολογιστικής οδοντικής εμφυτευματολογίας. Από αυτές τις εργασίες παρουσιάζω πέντε, ενδεικτικά και επιγραμματικά :
Computer-guided surgery in implantology: review of basic concepts
Στην εργασία γίνεται ανασκόπηση της βιβλιογραφίας από το OLDMEDLINE και το MEDLINE από το 2002 μέχρι το 2010 με λέξεις-κλειδιά το "computer-guided surgery" και το "implant-supported prosthesis". Μετά από τη μελέτη 34 σχετικών εργασιών η ανασκόπηση καταλήγει:
Α) Η υπολογιστική χειρ/κή αποτελεί ασφαλή εναλλακτική προσέγγιση σε νωδούς ασθενείς, μερικά ή ολικά, με επαρκή ποσότητα οστού για τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων.
Β) Η ατραυματική (χωρίς κρημνό) χειρ/κή έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα αλλά σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
Γ) Σε περιπτώσεις με σοβαρή οστική ατροφία οι υπολογιστικές μέθοδοι σχεδιασμού και χειρ/κής θα πρέπει να θεωρούνται συμπληρωματικές των συμβατικών μεθόδων.
Δ) Ο χειρουργικός οδηγός είναι απαραίτητος ανεξαρτήτως χειρουργικής μεθόδου.
Ε) Η επιτυχής έκβαση της άμεσης φόρτισης μετά από υπολογιστική χειρ/κή εξαρτάται από την ακρίβεια των κλινικών και εργαστηριακών σταδίων.
A retrospective study of edentulous patients rehabilitated according to the 'all-on-four' or the 'all-on-six' immediate function concept using flapless computer-guided implant surgery
Σε 4 ασθενείς με πλήρη νωδότητα και 26 με προχωρημένη περιοδοντίτιδα τοποθετήθηκαν με άμεση φόρτιση και ατραυματικά 195 οδοντικά εμφυτεύματα με τη βοήθεια υπολογιστικά κατασκευασμένων χειρουργικών οδηγών. Παρότι το ποσοστό αποτυχίας ήταν μικρό (4/195) και η υπολογιστική τοποθέτηση στις περιπτώσεις 'all-on-four' και the 'all-on-six' κρίθηκε, μετά από ένα χρόνο παρακολούθησης, ασφαλής και προβλέψιμη, διαπιστώθηκε, ωστόσο, ότι η επιτυχία επηρεάζεται από τη χειρουργική εμπειρία του επεμβαίνοντα.
Accuracy and Complications Using Computer-Designed Stereolithographic Surgical Guides for Oral Rehabilitation by Means of Dental Implants: A Review of the Literature
Και σε αυτήν την εργασία ανασκοπήθηκε η βιβλιογραφία στο PubMed με λέξεις-κλειδιά: "three dimensional imaging," "image based surgery," "flapless guided surgery," "customized drill guides," "computer assisted surgery," "surgical template" και "stereolithography." Από τις 31 σχετικές εργασίες, που τελικά ευρέθησαν, στις 10 αναφέρονταν αποκλίσεις ανάμεσα στο προεγχειρητικό σχέδιο και τις μετεγχειρητικές θέσεις. Σε μια in vitro εργασία αναφέρθηκε μέση απόκλιση «ακρορριζικά» 1.0 mm. Η ίδια απόκλιση σε άλλες 3 ex vivo εργασίες βρέθηκε 0.6 - 1.2 mm. Τέλος σε 6 in vivo εργασίες η απόκλιση «ακρορριζικά» κυμαινόταν από 0.95 μέχρι 4.5mm. Επιπλέον σε 6 εργασίες αναφερόταν ποσοστό επιπλοκών μέχρι 42% σε περιπτώσεις χρήσης στερεολιθογραφικών χειρουργικών οδηγών σε άμεση φόρτιση. Και αυτή η εργασία συνιστά την προσεκτική και έμπειρη εφαρμογή των μεθόδων της υπολογιστικής εμφυτευματολογίας.
Accuracy assessment of computer-assisted flapless implant placement in partial edentulism
Σε αυτήν την εργασία αξιολογήθηκε η ακρίβεια της ατραυματικής τοποθέτησης 21 εμφυτευμάτων με στερεολιθογραφικούς οδηγούς σε 8 ασθενείς με συγκριτικές μετρήσεις μετά από μετεγχειρητική CBCT. Η μέση απόκλιση στη γωνία εμφύτευσης βρέθηκε 2.2 μοίρες (εύρος 0.6-3.9, SD 1.1) και «ακρορριζικά» 0.9 mm (εύρος 0.2-1.8). Στην εργασία τονίζεται ότι για την επίτευξη ασφαλούς ακρίβειας απαιτείται αξιόπιστη τήρηση του προεγχειρητικού πρωτοκόλλου με κατάλληλο λογισμικό.
Evaluation of maxillary sinus anatomy by cone-beam CT prior to sinus floor elevation
Μια ακόμη υπολογιστική(CBCT) ανατομική μελέτη για τα οστέινα διαφράγματα του ιγμορείου που εμπλέκονται στην τεχνική ανύψωσης του εδάφους του ιγμορείου. Στο 47% των 1029 ασθενών και το 33.2% των ιγμορείων τους εντοπίστηκαν οστέινα διαφράγματα. Το υψηλό αυτό ποσοστό συχνότητας εμφάνισης οστέινων διαφραγμάτων στο έδαφος του ιγμορείου είχε βρεθεί και σε δική μας μελέτη.
Ακολουθούν όλες οι βιβλιογραφικές αναφορές των εργασιών:
Rossi R, Morales RS, Frascaria M, Benzi R, Squadrito N. Planning implants in the esthetic zone using a new implant 3D navigation system. Eur J Esthet Dent.2010 Summer;5(2):172-88
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20589261
Puig CP. A retrospective study of edentulous patients rehabilitated according to the 'all-on-four' or the 'all-on-six' immediate function concept using flapless computer-guided implant surgery. Eur J Oral Implantol. 2010 Summer; 3(2):155-63
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20623040
Fitzgerald M, O'Sullivan M, O'Connell B, Houston F. Accuracy of bone mapping and guided flapless implant placement in human cadavers using a model-based planning procedure. Int J Oral Maxillofac Implants. 2010 Sep-Oct;25(5):999-1006
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20862415
Drago C, Saldarriaga RL, Domagala D, Almasri R. Volumetric determination of the amount of misfit in CAD/CAM and cast implant frameworks: a multicenter laboratory study. Int J Oral Maxillofac Implants. 2010 Sep-Oct;25(5):920-9
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20862405
Arisan V, Karabuda CZ, Ozdemir T. Implant surgery using bone- and mucosa-supported stereolithographic guides in totally edentulous jaws: surgical and post-operative outcomes of computer-aided vs. standard techniques. Clin Oral Implants Res. 2010 Sep;21(9):980-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20497439
Nickenig HJ, Eitner S. An alternative method to match planned and achieved positions of implants, after virtual planning using cone-beam CT data and surgical guide templates--a method reducing patient radiation exposure (part I). J Craniomaxillofac Surg. 2010 Sep;38(6):436-40
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19939692
Nikzad S, Azari A, Ghassemzadeh A. Modified flapless dental implant surgery for planning treatment in a maxilla including sinus lift augmentation through use of virtual surgical planning and a 3-dimensional model. J Oral Maxillofac Surg.2010 Sep;68(9):2291-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20576335
Nickenig HJ, Wichmann M, Hamel J, Schlegel KA, Eitner S. Evaluation of the difference in accuracy between implant placement by virtual planning data and surgical guide templates versus the conventional free-hand method - a combined in vivo - in vitro technique using cone-beam CT (Part II). J Craniomaxillofac Surg. 2010 Oct;38(7):488-93
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19939691
de Almeida EO, Pellizzer EP, Goiatto MC, Margonar R, Rocha EP, Freitas AC Jr, Anchieta RB. Computer-guided surgery in implantology: review of basic concepts. J Craniofac Surg. 2010 Nov;21(6):1917-21
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21119455
Widmann G, Stoffner R, Schullian P, Widmann R, Keiler M, Zangerl A, Puelacher W, Bale RJ. Comparison of the accuracy of invasive and noninvasive registration methods for image-guided oral implant surgery. Int J Oral Maxillofac Implants. 2010 May-Jun;25(3):491-8
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20556247
D'haese J, Van De Velde T, Komiyama A, Hultin M, De Bruyn H. Accuracy and Complications Using Computer-Designed Stereolithographic Surgical Guides for Oral Rehabilitation by Means of Dental Implants: A Review of the Literature. Clin Implant Dent Relat Res. 2010 May 11
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20491822
Gillot L, Noharet R, Cannas B. Guided surgery and presurgical prosthesis: preliminary results of 33 fully edentulous maxillae treated in accordance with the NobelGuide protocol. Clin Implant Dent Relat Res. 2010 May;12 Suppl 1:e104-13
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20455905
Widmann G, Keiler M, Zangerl A, Stoffner R, Longato S, Bale R, Puelacher W. Computer-assisted surgery in the edentulous jaw based on 3 fixed intraoral reference points. J Oral Maxillofac Surg. 2010 May;68(5):1140-7
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20156663
Neugebauer J, Ritter L, Mischkowski RA, Dreiseidler T, Scherer P, Ketterle M, Rothamel D, Zöller JE. Evaluation of maxillary sinus anatomy by cone-beam CT prior to sinus floor elevation. Int J Oral Maxillofac Implants. 2010 Mar-Apr;25(2):258-65
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20369083
Berdougo M, Fortin T, Blanchet E, Isidori M, Bosson JL. Flapless implant surgery using an image-guided system. A 1- to 4-year retrospective multicenter comparative clinical study. Clin Implant Dent Relat Res. 2010 Jun 1;12(2):142-52
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19220842
Mandelaris GA, Rosenfeld AL, King SD, Nevins ML. Computer-guided implant dentistry for precise implant placement: combining specialized stereolithographically generated drilling guides and surgical implant
instrumentation. Int J Periodontics Restorative Dent. 2010 Jun;30(3):275-81
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20386784
Nikzad S, Azari A. Custom-made radiographic template, computed tomography, and computer-assisted flapless surgery for treatment planning in partial edentulous patients: a prospective 12-month study. J Oral Maxillofac Surg. 2010 Jun;68(6):1353-9
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20231051
Pettersson A, Kero T, Gillot L, Cannas B, Fäldt J, Söderberg R, Näsström K. Accuracy of CAD/CAM-guided surgical template implant surgery on human cadavers: Part I. J Prosthet Dent. 2010 Jun;103(6):334-42
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20493322
Kero T, Pettersson A, Fäldt J, Andersson M, Gillot L, Cannas B, Näsström K, Söderberg R. Virtual variation simulation of CAD/CAM template-guided surgeries performed on human cadavers: Part II. J Prosthet Dent. 2010 Jul;104(1):48-55
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20620367
Widmann G, Zangerl A, Keiler M, Stoffner R, Bale R, Puelacher W. Flapless implant surgery in the edentulous jaw based on three fixed intraoral reference points and image-guided surgical templates: accuracy in human cadavers. Clin Oral Implants Res. 2010 Aug;21(8):835-41
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20345381
Orentlicher G, Goldsmith D, Horowitz A. Applications of 3-dimensional virtual computerized tomography technology in oral and maxillofacial surgery: current therapy. J Oral Maxillofac Surg. 2010 Aug;68(8):1933-59
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20542369
Lindeboom JA, van Wijk AJ. A comparison of two implant techniques on patient-based outcome measures: a report of flapless vs. conventional flapped implant placement. Clin Oral Implants Res. 2010 Apr 1;21(4):366-70
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20128828
Van Assche N, van Steenberghe D, Quirynen M, Jacobs R. Accuracy assessment of computer-assisted flapless implant placement in partial edentulism. J Clin Periodontol. 2010 Apr;37(4):398-403
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20447264
Chrcanovic BR, Oliveira DR, Custódio AL. Accuracy evaluation of computed tomography-derived stereolithographic surgical guides in zygomatic implant placement in human cadavers. J Oral Implantol. 2010;36(5):345-55
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20545538
Πηγή: gnathion.blogspot.com
